Εποχή για μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τους λεγόμενους «κηφήνες»

Iλιά Κράμνικ

Φωτογραφία: EPA

Τα μη επανδρωμένα εναέρια μέσα έχουν γίνει αναπόσπαστο τμήμα των σύγχρονων στρατών. Ωστόσο για τις μαχητικές ικανότητες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών απαιτείται να πληρώσει κανείς ακριβά.

Σήμερα η αγορά και η εκμετάλλευση για 20 χρόνια πέντε Αμερικανικών σκαφών RQ-4 Global Hawk θα κοστίσει στο ΝΑΤΟ σχεδόν 4 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων η αξία των ίδιων των ιπτάμενων μέσων είναι λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο. Με τα ίδια χρήματα θα μπορούσαν να αποκτηθούν και να συντηρούνται περίπου 12 μαχητικά Eurofighter Typhoon είτε 8 ανιχνευτικά αεροσκάφη μεγάλης ακτίνας στη βάση επιβατικού αεροσκάφους.Το υψηλό κόστος συντήρησης θεωρείται ένα από τα κύρια μειονεκτήματα του Global Hawk. Κάθε ώρα πτήσης κοστίζει περισσότερο από 30.000 δολάρια. Μία ώρα πτήσης του F-22, του πιο ακριβού μαχητικού στον κόσμο, κοστίζει 19.000 δολάρια.Την ίδια στιγμή, εκτός από τα εξαιρετικά δαπανηρά μέσα, στον κόσμο υπάρχει μια αρκετά ευρεία δυνατότητα επιλογής μη επανδρωμένων μικρότερου μεγέθους και κόστους και μάλιστα η ποικιλία σταθερά αυξάνεται. Την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών αναπτύσσει ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων και χωρών.Η εμφάνιση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών εισήγαγε επαναστατικές αλλαγές στην οργάνωση των πολεμικών εχθροπραξιών, μειώνοντας δραστικά το χρόνο, που μεσολαβεί μεταξύ του εντοπισμού και της επίθεσης στο στόχο. Ειδικά αυτή η μείωση αποτελεί το πλεονέκτημα των σύγχρονων στρατών της Δύσης, που είναι σε θέση να πλήξουν τους στόχους που εντόπισαν, πριν ο αντίπαλος προλάβει να αντιδράσει.Η δυνητική απειλή έγκειται στο ότι μέχρι στιγμής οι ανεπτυγμένοι στρατοί, που χρησιμοποιούν δραστήρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ακόμη δεν έχουν συγκρουστεί με αντίπαλο, που να διαθέτει σύγχρονη τεχνολογία ραδιοηλεκτρονικού πολέμου. Σε περίπτωση, που ο εχθρός κατορθώσει να διαρρήξει την επικοινωνία μεταξύ του μη επανδρωμένου και των κέντρων διοίκησης, οι συνέπειες μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά σοβαρές: μια ταξιαρχία, μια μεραρχία ή ακόμη και ένας ολόκληρος σχηματισμός, που χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα αεροσκάφη, θα χάσει ένα τεράστιο τμήμα πληροφοριών από το πεδίο της μάχης.Παρ’ όλους όμως τους πιθανούς κινδύνους είναι απαραίτητο να διαθέτεις μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ο ρωσικός στρατός προς το παρόν τα χρησιμοποιεί λιγότερο από ότι συμβαίνει αυτό σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Οι Ρώσοι στρατιωτικοί προς το παρόν μπορούν μόνο να ονειρεύονται για τις δυνατότητες των ΗΠΑ ή του Ισραήλ, χώρες οι οποίες ενεργά χρησιμοποιούν μη επανδρωμένα μέσα για τη διόρθωση των πυρών πυροβολικού και των αεροπορικών επιθέσεων σε πραγματικό χρόνο, ή και συχνά για την καταστροφή στόχων με χειρουργικά χτυπήματα από το δικό τους εξοπλισμό.Τα πρώτα μη επανδρωμένα μέσα νέας γενεάς ρωσικής σχεδίασης δεν κατάφεραν να περάσουν τις δοκιμές. Η λύση βρέθηκε με την αγορά μη επανδρωμένων εναέριων μέσων από το Ισραήλ έτσι ώστε να υπάρξει εξοικείωση με την τεχνολογία και τις αρχές χρήσης των συστημάτων αυτών, αλλά κει με την επέκταση του κύκλου των σχεδιαστών αυτών των μέσων. Η αύξηση του ανταγωνισμού οδήγησε στην εμφάνιση μέσων, που είναι σε θέση να αντέξουν τις δοκιμές του στρατού και να είναι εν δυνάμει ικανά για σειριακή παραγωγή. Ωστόσο μέσα, παρόμοια με το Global Hawk, θα πρέπει να το αναμένουμε ακόμη αρκετό καιρό.